Чоколадото
е психоактивна храна. Се прави од семињата на тропското дрво какао,
Theobroma
cacao. Дрвото какао било именувано по шведскиот натуралист од 17 век, Linnaeus.
Грчкиот термин
theobroma значи буквално „храната на боговите“. Чоколадото
исто така е нарекувано храна на ѓаволот, но теолошките основи за ова тврдење
се нејасни.
Зрната од какао биле користени од Ацтеките да спремаат жежок, полн со пења,
пијалок кој има симуалтивни и окрепнувачки карактеристики. Чоколадото било резервирано
за воините, благородниците и свештениците. Ацтеките ја почитувале неговата наводна
способност да доделува мудрост и виталност. Земено ферментирано како пијалок,
чоколадото било исто така користено и во религиозни церемонии. Светото зготвено
чоколадо било асоцирано со Xochiquetzal, богињата на плодноста. Императорот
Монтезума наводно пиел 50 пехари дневно. Данокот кај Ацтеките бил наплаќан во
зрна какао. 100 зрна можеле да купат роб. Со 12 зрна се купувале услугите на
куртизана.
Познатиот италијански љубовник Џакомо Казанова (1725-1798) земал чоколадо пред
да ги однесе во кревет девојките кои ги освојувал. Ова го правел поради репутацијата
на чоколадото дека е суптилен афродизијак. Во поново време 8000 машки дипломци
на Харвард покажале дека луѓето што често јадат чоколадо живеат повеќе од тие
што апстинираат. Ова може да се објасни со високото ниво на полифенол кој се
наоѓа во чоколадото. Полифенолите ја намалуваат оксидацијата на липопротеините
и со помош на тоа штитат од болести на срцето. Ваквите теории се сеуште шпекулации.
Чоколадото, како што го познаваме денеска, е инспирирано од троглицеридниот
путер од какао и е измислено од Rodolphe Lindt во 1879. Предноста на путерот
од какао е тоа што како адитив во чоколадото прави лесно да се крши и да се
топи на јазикот. Кокосовиот путер омекнува отприлика на 24°С, а се топи
одприлика на 35°С.
Денеска чоколадото е легално и достапно на секој ќош во секое време. Околу
50% од жените тврдат дека повеќе сакаат чоколадо од секс. Повеќе од 300 различи
составни елементи на чоколадото се идентификувани до сега. Чоколадото дефинитивно
испорачува нешто повеќе од кратко задоволство поради шеќерот. Да, тоа е кокетл
на псхохемиски ефекти во централниот нервен систем кои се потполно неразбрани.
Па, како работи?
Чоколадо - Психоактивниот коктелЧоколадото содржи мали количества на анандамид, ендогенетски канабиоид кој
се наоѓа во мозокот. Скептиците тврдат дека би требало да се конзумираат неколку
килограми на чоколадо за да се добијат пеиметливи ефекти, а да се јаде многу
повеќе за потполно да се издрогираш. Вредно е да се напомене дека Н-олеолетаноламин
и Н-линолеоилетамин, две структурални роднини на анандамидот кој е присутен
во чоколадото, исто така го успоруваат метаболизмот на анандамидот. Се шпекулира
дека тие го прават и го пролонгираат чуството на пријатност кое анандамидот
го индуцира.
Чоколадото содржи кофеин. Но кофеинот е присутен само во умерени количини.
Лесно може да се набави и од други локации. Исто и содржината на теоброминот
во чоколадото може да доведе до одредени ефекти, но тие тешко се утврдуваат.
Чоколадото исто така содржи тритофан. Триптофанот е амино киселина. Помага во
продукцијата на серотин*, кој е неуротрансмитер и е поврзан со чуството за среќа.
Зголеменото ниво на серотин ја намалува вознемиреноста. Триптофанот исто така
може да се набави од други извори.
Како и друите вкусни слатки храни, конзумацијата на чоколадо предизвикува ослободување
на ендорфини, телесните опијати. Зголеменото испуштање на ендорфин ја намалува
чуствителноста на бол. Ендорфините највероватно придонесуваат за чуството на
внатрешна топлина кое се јавува кај чуствителните чокохолици.
Акутните месечни желби за чоколадо кај жените пред менструација делумно можат
да бидат објаснети преку високото ниво на магнезиум. Недостатокот на магнезиум
го влшува ПМС-от. Пред менстурацијата нивото на хормонот прогестерон е високо.
Прогестеронот помага во складирањето на маснотии, а истовремено врши превенција
истите да се користат како гориво. Високото ниво на овој хормон пред менструацијата
може да предизвика периодична желба за калорична храна. Во една студија се дошло
до резултати дека 91% од неконтролираните желби за чоколадо се случуваат помеѓу
овулацијата и почетокот на менструацијата. Кризи за чоколадо се јавуаат кај
15% од мажите и кај околу 40% од жените. Најинтензивни се доцна попладне или
рано навечер.
Можеби клучната состојка на чоколадото е пенилетиламинот - „љубовната хемикалија“.
Сеуште улогата на „чоколадниот амфетамин“ е оспорувана. Поголемиот дел, ако
не и целиот, пенилетиламин од чоколадото се метаболизира пред да стигне до централниот
нервен систем. Некои луѓе може да ги осетат неговите ефекти во многу мали количини.
Пенилетиламинот природно се појавува како трага од амино киселина во мозокот.
Испушта допамин* во центрите за задоволство. Максимумот му е за време на оргазмот.
Земен во неприродно високи дози пенилетиламинот може да предизвика стереотипно
однесување кое е повеќе истакнато дури и од таквото кое се јавува при земање
на амфетамини. Како последица од него се појавуваат чуствата на привлечност,
возбуда, лекомисленост, страст и еуфорија.